Bizler gibi doğal yoldan sebze-meyve üretenlerin en önemli kaygıları ilaç tarım ilacı ve kimyasal kullanmamak, hormon ilave etmemek, hibrit olmayan doğal, yerli tohumlarla tam olarak organik olmasa da organiğe en yakın ürünleri el etmek temel bir hobi. Bitkiler tohumdan itibaren çimlenirken, büyürken, meyve-sebze verirken bir takım maddeleri dışarıdan almak zorundadır. Gerek toprakta bu maddelerin zamanla azalması ya da hiç bulunmaması gerekte bitkinin daha güzel büyüyüp daha lezzetli ürünler vermesi için gübre kullanmak hemen hemen bir gerekliliktir. Bu ihtiyacı kimyasal gübrelerle sağlamak çok kolay, torbası 60-120 TL arasında değişen gübreler hazır paketlenmiş ve satılmakta. Ancak doğal yoldan ürün yetiştirmek isteyen ve unuttuğumuz lezzetleri yaşatmak isteyen biz hobi bahçecilerinin en önemli yardımcısı ise doğal gübrelerdir. Kimyasal gübrelere göre hazırlanması zor, meşekkatli ve zaman isteyen bu doğal gübreler bizlerin en büyük yardımcılarıdır.Özellikle son zamanlarda doğala dönüş, yada en azından bu yönde bilinçlenmeler oluştukça bu tip doğal gübrelere artan ilgi ve farkındalık da devam edecektir.
Doğal gübreler içerisinde kompos, çiftlik gübresi, koyun-keçi gübresi, kanatlı gübresi, diğer yollardan elde edilen doğal bitki besinleri gibi geniş bir skalaya sahiptir. Benim bahçemdeki üretimlerinde en sık kullandığım doğal gübrelerden biriside tavuk gübresidir. Diğer gübrelere ayrı başlıklar altında zaman buldukça sitede değindim ve değinmeye devam edeceğim. Konumumuza yani tavuk gübresine tekrar dönecek olursak en başta söyleyeceğimiz şey diğer doğal gübrelere nazaran dikkatli kullanılması gerekli olan bir doğal gübre çeşidi olmasıdır.
Doğal olarak elde edilebilen etkili gübrelerden birisi de tavuk gübresidir. Kullanırken dikkatli olmak gerekir.
Önemli konulardan bir diğeri de hiçbir dışkı gübresini bitkiye direkt verilmemesi gerekliliğidir. Eğer dışkı seklindeki gübreleri bitkiye direkt verirseniz istediğiniz sonuçları ilde edemeyecek ve vermiş olduğunuz emeğin çok büyük bir kısmını kaybetmiş olacaksınız. Özellikle hastalıklar ve yabancı otlar bakımından baya bir sıkıntı yaşamanız olası hale gelecektir. Ayrıca taze olarak kullanılan dışkı gübreler toprağın yapısını da değiştirerek pH dengesini bozacaktır. Bu sebeple hayvan gübreleri fermante edilerek yani halk arasında yanmış gübre diye tabir edilen forma getirilerek verilmelidir. Buradaki yanma kelimesi bildiğimiz ateş ve alevle yakma işlemi değildir. Fermantasyona bırakma işlemidir. Fermantasyona bırakılan doğal gübrelerde iç sıcaklık yüksek olacağı için bu kavram yanma olarak tabir edilmektedir. (Anlaşılır bir dille olayı anlatmaya çalıştığımdan aneorobik ortam, vb gibi yabancı ve teknik konulara girmeyeceğim)
Kanatlı hayvanların boşaltım sistemi diğer hayvanlara nazaran farklıdır. Hem kısa hemde idrar yani işeme yolu ile atık atma fonksiyonu olmayan kanatlıların gübresi özellikle azot miktarı yönünden oldukça kuvvetlidir Kanatlılar idrarlarını da dışkı yolu ile atarlar diyebiliriz. Tavuk gübresi yumurta tavuğu ve brolier tavuk gübresi olarak ikiye ayrılır bunların arasındaki farkı daha sonra ayrı bir konu olarak ele alalım.
Tavuk Gübresinin Özellikleri Nelerdir ? Tavuk gübresi Azot (N), Kalsiyum(Ca), Potasyum (K), Magnezyum (Mg), Kükürt bileşenleri (S) , Fosfar (P), Çinko (Zn) gibi bitkinin dışarıdan alması gereken elementler bakımından zengin bir gübredir. Toprak düzenleyici özelliğe sahiptir, toprağın işlenmesi ve su tutma kapasitesinin artırılmasında yardımcıdır. Doğal bir gübredir bu sebeple doğal ve organik üretim yapanların önemli yardımcılarındandır, Doğal bir gübre olduğu için kimyasallar gibi doğaya atık bırakarak çevreye zarar vermez, Topraktaki yararlı mikroorganizmalar için de besleyici bir özelliğe sahiptir, bunlar ve daha farklı özellikleri neticesinde kaliteli ve verimli ve yüksek miktarda ürün alınmasını sağlar. Herşeyden önemlisi doğaldır, tabiat tarafından bizlere armağan edilmiştir.
Tavuk Gübresi Nasıl Kullanılır? Miktar nedir ? Fermante edilmiş, yani olgunlaşmış tavuk gübresini direkt yada şerbet şeklinde (tercihen benim kullandığım yöntem genelde budur) bitkileriniz, sebzelerinize, çiçeklerinize verebilirsiniz. Eğer katı olarak kullanacaksanız çiçeğinizin gövdesinden bir miktar uzağa toprağı 7-8 cm derinlikte kazarak buraya koymak suretiyle uygulayabilirsiniz. Eğer Saksı içerisinde üretim yapıyorsanız fidelerinizin yada çiçeklerinizin bulunduğu saksının çeperine bu şekilde yerleştirme yapmanız yeterlidir. Böylece siz sulama yaptıkça yavaş yavaş salım yaparak suda azar azar çözünerek ve kök ile direkt temas etmeyecektir. Katı tavuk gübresini metrekare başına 300-350 gram gelecek şekilde bu yöntem ile kullanabilirsiniz.
Diğer bir yöntemde gübre şerbeti, yada bitki şurubu adı ile halk arasında bilinen yöntemle sıvı olarak uygulayabilirsiniz. Burada ise 1 birim katı tavuk gübresine 9 birim su ilave edip iyice karıştırmanız ve karışımı 1-2 gün mümkünse güneş alan sıcak bir yerde bekletmeniz daha mantıklı olacaktır. Bekleme boyunca belli zamanlarda karıştırmaya özen göstermelisiniz. Bu elde ettiğiniz karışımı bitkiye direk verebilirsiniz. Dikimden öncede sonrada hem süs bitkilerimize, hem ağaçlarımıza, hemde doğal ve organik olarak yetiştirdiğimiz sebzelerimize doğal tavuk gübresini uygulayabilirsiniz.
Hazır Satılan Tavuk Gübreleri Sağlıklı mı? Hazır olarak satılan tavuk gübreleri vardır fakat fabrikasyon üretimler yine fabrikasyon hammaddeler ile gerçekleştirilmektedir. Yani o 15 günde yetişip tavuk haline gelen ve sıcak suyu görünce 15 dakikada pişen tavuklar var ya işte o canlılarda kullanılan her türlü ilaç, kimyasal, antibiyotik,hormon gibi maddeler tavuğun dışkısına da geçmektedir. Böylelikle toprağa, oradan bizlere geçme ihtimali mikrogramlar düzeyinde yine mevcuttur. Bu tip kimyasallarda miktardan ziyade bu maruziyetin süreklilik arz etmesi daha önemlidir. Yani bir çok kimyasal çeşitli organlarda birikebilme özelliğine sahiptir. Her hayvan yediğimizde aldığımız o küçük dozlar zamanla karaciğer başta olmak üzere çeşitli organlarda birikerek hastalıklara ve çok uç noktalara sebep olabilmektedir. Güvendiğiniz yerlerden, özellikle ilaç kullanılan tavuklardaki (İKAS) olarak bilinen ve hayvan vücudu ve vücut salgılarından ilacın uzaklaşma süresine dikkat eden firmaların gübrelerini tercih etmek , güvenilir firmaların ürünlerini almak doğru tercih olacaktır. Ben bu yazıda kendi tavuk gübremizi doğal yollarla nasıl elde edeceğimizi anlatmaya çalışacağım.
Kendi Kümesimden Köy Yumurtası- Hem Gübre Hem Doğal Yumurta
Kendi Doğal Tavuk Gübremizi Nasıl Hazırlarız? Öncelikle tavuklarımız olması gerekir biliyorsunuz ki çiftlik tavukları yerine gezen, toprağı eşeleyip böcek yiyen tavukların yani köy tavuklarının hem eti hemde yumurtası kalitelidir. Tavuklarınız varsa siz, yoksa tavuğu olan tanıdıklarınızdan kümeslerin altını temizlerken çıkan gübreyi alın. Miktara göre bahçenizin bir köşesinde çukur kazın, gübreyi içerisine boşaltın biraz ıslatın yani tüm gübre nemli olsun, daha sonra üzerine az miktar kireç serpiştirin ve toprakla tüm yüzeyi kapatın, yani gübreyi gömerek oksijenle temasını kesin. 4-5 ay sonra gübrenizi çıkartıp yukarıdaki anlatıldığı şekli ile kullanabilirsiniz.
Tavuk gübresinin ne şekilde fermante edildiğini gösterir bir video çekmeyi zamanım olursa düşünüyorum. Ancak bu tip videolar hem benim amatörlüğüm, hemde 5-6 aylık bir süreci kapsayan parçalar şeklinde olacağından umarım başarılı olurum.
Teşekkür ediyoruz biz de.